Pretpark Nederland

Zo’n twintig jaar geleden woonde ik met mijn lief aan een gezellig grachtje. We hadden er een bootje liggen en regelmatig tuften we over het water door het centrum en dan de stad uit. Heerlijk waren die tochtjes, ik verbaasde me er altijd over hoe anders alles eruitzag vanaf het water. Maar naarmate de jaren verstreken, ging ik steeds minder graag varen. Want we waren natuurlijk niet de enigen die de lol van zo’n bootje hadden ontdekt. De aantallen sloepjes en motorbootjes werden steeds groter, de boten zelf werden steeds groter, de hoeveelheden bier en rosé aan boord namen recht evenredig toe en de decibellen van de muziek aan boord stegen mee.

Recreatie op het water is de afgelopen jaren explosief toegenomen. Dat mensen graag op plassen, slootjes, meren en uiterwaarden vertoeven is natuurlijk mooi. Maar het is minder mooi dat dat toenemende plezier de druk op kwetsbare natuur vergroot door het lawaai dat erbij komt kijken, het afval dat achterblijft en de verstoring van de habitat van dieren. Natuurbeheerders worden hierdoor regelmatig voor lastige dilemma’s gesteld. Recreatie: prima. Maar waar liggen de grenzen? Beleid is vaak onduidelijk geformuleerd en handhaving is, zeker op het water, lastig.

Complete populaties broedvogels in Nederland zijn hier de dupe van. Ze worden beperkt in hun mogelijkheden om voedsel te zoeken. Hun nesten worden vernield of beschadigd door de golfslag van langsvarende bootjes. En bij vogels die op strandjes of oevers op de grond broeden zijn het vaak honden of wandelaars die de broed verstoren. Vogels schrikken op, verlaten hun nest en keren in het ergste geval niet meer terug, waardoor zo’n nestje mislukt.

Het zou mooi zijn als we de natuur niet langer zien als het decor waarin wij mensen recreëren, maar als het leefgebied van dieren die daar wonen, voedsel zoeken en voor hun nageslacht zorgen. De Vogelbescherming heeft de afgelopen jaren uitgebreid onderzoek gedaan naar het negatieve effect van recreatie op vogelpopulaties. Een van de uitkomsten daarvan is dat zoneren in tijd en ruimte – dus grenzen stellen aan de gebieden waarin we mogen recreëren én de tijdstippen waarop we dat mogen doen – een gunstig effect heeft. Dat betekent niet alleen dat sommige gebieden gesloten moeten zijn in het broedseizoen, maar ook dat er goede handhaving plaatsvindt in gebieden met veel natuurrecreatie.

Alkmaar ontwikkelt op dit moment een nieuwe visie op het gebruik van binnenwateren in de gemeente. Voor de Partij voor de Dieren was dat een mooie aanleiding om een motie in te dienen waarin we het college vragen om rekening te houden met het welzijn van (water)vogels in de stad en in het landelijk gebied. We hebben een verzoek in gediend om passende maatregelen te ontwikkelen, daarover in gesprek te gaan met gebiedsbeheerders en de raad over de ondernomen acties te informeren vóór het broedseizoen van 2025. Natuur beschermen en recreëren hoeven elkaar niet in de weg te zitten als de regels daarover duidelijk zijn en handhavers hun werk kunnen doen.