Een nieuwe raad en het nieuwe coalitie-akkoord

Dank. Voorzitter, we zijn nu 11 weken verder dan de beruchte raadsvergadering van 13 maart en er ligt een coalitieakkoord voor ons. Geschreven door rechts-conservatieve partijen, onder leiding van D66. De weg naar vandaag is behoorlijk hobbelig geweest. Desondanks is ons uitgangspunt geen politieke rancune en wraak maar gezonde lange termijnperspectief voor alle inwoners van onze gemeente, mens en dier.

Voorzitter, het coalitieakkoord heeft een duidelijke rechts-conservatieve signatuur. Op meerdere beleidsdomeinen zien we een achteruitgang. Ik ga straks voorbeelden noemen. Aan de ene kant groeit onze gemeente, vooral onze stad, en daardoor móeten we als gemeentebestuur onze verantwoordelijkheid nemen. We moeten eerlijke, rechtvaardige, transparante en soms moeilijke keuzes maken en knopen doorhakken. Zodat onze stad en dorpen leefbaar en aantrekkelijk blijven, óok in de toekomst. Alkmaar kan het! We hebben er vertrouwen in. Maar dit akkoord straalt vooral onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen uit. Alsof ze geen keuzes durven te maken.

Voorzitter, laten we beginnen. Met klimaat en duurzaamheid. Desbetreffende paragraaf opent met de volgende zin: ‘De gemeente Alkmaar neemt klimaatverandering serieus’. Wow. Wat een geruststelling! De ambitie spettert aan alle kanten. (…) Is er een alternatief? Hebben we de luxe om klimaatverandering niet serieus te nemen? Voorzitter, volgens alle wetenschappelijke onderzoeken, adviezen van diverse raden, enquêtes gehouden onder inwoners is er één cruciaal component bij het tegengaan van klimaatverandering. En dat is klimaatrechtvaardigheid. Met andere woorden, hoe verdelen we de kosten en de baten. Het is cruciaal want het is letterlijk de onderliggend fundament, draagvlak van effectief klimaatbeleid dat we hier samen gaan maken. Dat is nergens te lezen in het akkoord. Voorzitter, in Alkmaar hebben we het grootste aantal huishoudens met energie-armoede in NH-Noord. Ja, het is nu goed weer, de energieprijzen zijn gunstig. Maar problemen, zoals tochtige huizen, niet geïsoleerde wanden, van onze inwoners blijven bestaan. Energiearmoede, ook nergens te bekennen in het coalitieakkoord. Voorzitter, we zien in de stukken verder: Afschalen van ambities, vrijblijvende ‘kleine’ maatregelen, pleisters plakken en vooral subsidieverlening. Niet de meest effectieve keuze. Maar goed, dat is hoe de rechtse politiek naar dit probleem kijkt, zonnepanelen en Tesla’s.

Voorzitter, dan dierenwelzijn. Dit onderdeel van het akkoord vinden we positief. We zijn er tevreden mee. De 4 punten die u leest onder dierenwelzijn, bvb “dieren zijn geen commercieel goed of vermaaksobject” komen ons bekend voor, onder andere vanuit de unaniem aangenomen motie Stadsboerderij de Hout. Voorzitter, met de vorige wethouder hebben we een prettige en constructieve samenwerking gehad. Hij had een luisterend oor en wilde oprecht zijn best doen voor de dieren. We hopen dat we met dezelfde houding met de aanstaande ook kunnen samenwerken.

Dan de Agrarische Agenda. Voorzitter, voor ons (als land, regio, gemeente) staan zeer belangrijke omwentelingen en ontwikkelingen in de landbouw. De gangbare landbouw die we sinds decennia hanteren biedt geen toekomst meer. Niet voor boeren, niet voor natuur, niet voor dieren. Mijn advies: Wees oprecht en eerlijk tegen boeren. Emissiearme stallen, luchtwassers en (ze bestaan echt) koeientoiletten, e.d. geven geen bewezen verbetering en dragen niet bij aan het werkelijk oplossen van het probleem. Daarom zeggen we: meer boeren, minder landbouwdieren! We kennen wethouder Te Beest als een slimme en nuchtere bestuurder. We hopen dat hij zijn hoofd koel houdt en verstandige beslissingen neemt.

Voorzitter, dan behandel ik twee onderwerpen samen. Wonen en mobiliteit. Beide van cruciaal belang voor Alkmaar, én beide gaan, wat betreft leefbaarheid, betaalbaarheid en sociale cohesie, de toekomst van onze gemeente of maken of breken. Voorzitter, op beide terreinen zien we een ordinaire rechts-conservatieve ingreep. Wonen: Deze coalitie wil het aantal sociale huurwoningen afschalen. Het verkiezingsprogramma van D66 zegt 40% sociaal, met de nadruk op sociale huur. 1 jaar later zegt het coalitieakkoord van D66: 15% sociale huur. (…) En verder commentaar overbodig.

En mobiliteit: Ja voorzitter, een heel lange en brede rode loper voor de auto. We zien dat het zeer verstandige en gezonde STOMP principe van tafel is geveegd (mobiliteit met de volgorde Stappen-Trappen-OV-Deelmobiliteit-Persoonsauto). Ik ga niet lang maken. Volgende is genoeg: Er zijn letterlijk 19 concrete punten in het akkoord die rechtstreeks als voordeel gaan werken voor de automobilisten. 19. Voor fietsers? 2. OV? Eentje. Deelvervoer? 1, onder voorbehoud (de facto nul). Verder commentaar (weer) overbodig.

Dan het armoedebeleid. Ja, wat kan ik zeggen: een rechts-conservatieve, neoliberale, ouderwetse benadering aan mensen die hulp nodig hebben. Het beruchte t-woord is terug: ‘tegenprestatie’. We lezen verder een stigmatiserende zin waarin woorden ‘uitkering’ en ‘diefstal’ tegelijk worden gebruikt. Kortom: Deze coalitie zegt ‘Hey Alkmaarder, heb je werk, vermogen? Auto, huis? We gaan het regelen dat het voor jou makkelijk en goedkoop wordt en blijft.” en tegelijk “Hey Alkmaarder, heb je het moeilijk, heb je nix? Je moet tegenpresteren anders maken we je leven niet makkelijker”. Dus, iets met prioriteiten.

Voorzitter, dan diversiteit en Inclusiviteit: Dit onderdeel is behoorlijk mager. Waar zijn de inwoners met een beperking in dit plaatje? Er is niets hierover. En wat we lezen is alleen maar rolstoelgebruikers. Waar is toegankelijkheid in brede zin? Verder, de coalitie wil een Regenboog-meerjarenplan maken, gericht op LHBTI+ gemeenschap. Prima. Alleen de Vraag (7) is: Is dit alles wat de coalitie begrijpt van inclusiviteit & diversiteit? Waar is antiracisme, validisme, leeftijdsdicriminatie (hallo SPA?), enz. Zorgwekkend.

Dan het referendum, nieuw speelgoed. We zijn als partij niet categorisch tegen de referenda. Wel willen we toevoegen dat het een mes met twee kanten is. Bij een referendum is de inwoner niet de baas trouwens, want ze krijgen een keuze voorgeschoteld. Maar bij een burgerberaad kan de inwoner wél de baas zijn. Want ze kunnen het beleid letterlijk meeschrijven. Maar dat past niet in het straatje van een rechts-conservatieve coalitie, dus weg ermee.

Voorzitter, dan een paar oprechte complimenten. En ik begin met collega Van der Rhee. Ik weet niet hoe hij dat heeft geregeld maar het is heel knap dat er in het college 3 VVD’ers inzitten. Slecht nieuws voor Alkmaar en Alkmaarders maar goed nieuws voor de VVD. Dan 2 complimenten in 1, voor beide collega’s Van der Rhee en Kloos. Voorzitter, hun partijen zijn allebei de verliezers van de verkiezing vorig jaar. Desondanks hebben ze binnen 1 jaar ervoor gezorgd dat ze de controle over het gemeentebestuur overnamen; een coalitieprogramma kwam waarvan rechts-conservatief Alkmaar zijn vingers bij kan aflikken; in hetzelfde programma de punten van D66 redelijk globaal en zacht zijn terwijl hun eigen speerpunten heel goed dichtgetimmerd; én bij dit alles trekt D66 hun rechts-conservatief karretje. Dat is wel een prestatie. Kijk, het is niet goed voor het Alkmaar van morgen, ongetwijfeld. Maar wel een prestatie van formaat voor deze 2 heren. Dus, gefeliciteerd.

Voorzitter, we gaan in de a.s. periode onze bekende rol van de haas in de marathon, de luis in de pels, en als de partij van invloed blijven vervullen. Op een constructieve manier. Dank.