Aanvul­lende vragen over aanbe­ste­dingstraject Jeugd­zorgPlus

Indiendatum: nov. 2019
Antwoorddatum: 20 dec. 2019

1. Klopt het dat mr. J.T.:

a. Deel uitmaakte van de bovenregionale ambtelijke projectgroep? (in welke rol dan ook).

Nee. Mr J.T. heeft de aanbesteding begeleid vanuit haar rol als onafhankelijk advocaat en heeft de ambtelijke projectgroep als zodanig ondersteund met adviezen. Zij was geen lid van de bovenregionale ambtelijke projectgroep, omdat zij geen ambtenaar is. Concreet heeft mr J.T. als onafhankelijk advocaat herhaaldelijk overleg gehad met de ambtelijke werkgroep. De ambtelijke werkgroep was verantwoordelijk voor het beleid, de inhoudelijke inkoopwens, en mr J.T. was verantwoordelijk voor de inkoop.

b. Betrokken was bij de beoordelingscommissie ook al had deze advocaat in de commissie zelf geen zitting?

Ja, mr. J.T. was betrokken bij de beoordelingscommissie, maar had geen zitting of was geen beoordelaar. Mr J.T. heeft er op toegezien dat de beoordeling plaats vond conform de aanbestedingsstukken. Zij was zelf geen lid van de beoordelingscommissie en heeft de inschrijvingen ook niet beoordeeld. Bij het beoordelen van de offertes was mr J.T aanwezig als toezichthouder. Zij noteerde de individuele scores van de beoordelaars op alle gevraagde punten en zag toe op het scoringsproces.

c. De huidige bovenregionale contractmanager Jeugdzorg is en in die rol eventuele klachten over Horizon moet beoordelen en kan bepalen of diverse jeugdzorginstanties geld krijgen?

Nee, dit is niet juist. Mr J.T. is niet de bovenregionale contractmanager voor de JeugdzorgPlus en is dat op geen enkel moment geweest.

d. Eerder al de verdediging namens de gemeenten bij een rechtszaak over tarieven voor de jeugdzorg voerde?

Ja, dat klopt. Mr J.T. is als advocaat gespecialiseerd in aanbestedingsrecht en het sociaal domein en staat gemeenten regelmatig bij, ook in rechtszaken.

e. Wanneer de bovenstaande vragen met ja beantwoord worden, bent u het dan met ons eens dat advocaat mr. J.T. spreekwoordelijk de slager is die het eigen vlees mag keuren?

Nee. De rechter heeft de aanbesteding op verzoek van enkele partijen beoordeeld en heeft geoordeeld dat deze naar behoren is verlopen. Mr J.T. heeft haar werk conform opdracht verricht.

2. Indien de bovenstaande vragen (deels) met ja beantwoord worden, bent u het dan eveneens met ons eens dat dit wel een heel dubieuze manier van doen is die machtsmisbruik en belangenverstrengeling in de hand zou kunnen werken?

Nee, daar zijn wij het niet mee eens. We hebben te maken met een professional die gebonden is aan de gedragscodes. Er zijn geen signalen dat die gedragscodes zijn overtreden. Daarnaast was het inkoopproces transparant waardoor er goed zicht was op ieders taak en verantwoordelijkheden. Ook hierin zijn geen signalen van ongewone handelingen of gedragingen aangetroffen.

3. Bent u het met ons eens dat op basis van het bovenstaande de leden van de Beoordelingscommissie geen inhoudelijke kennis van zaken hadden op het gebied van de JeugdzorgPlus?

Nee, daar zijn wij het niet met u over eens. Vanuit hun rol als inkoop- en beleidsmedewerkers waren de beoordelaars, in meer of mindere mate, betrokken bij de JeugdzorgPlus en hebben ieder kennis en ervaring opgedaan.

Het is correct dat deze ambtenaren geen hulpverlener zijn. Maar zoals de rechter ook aangeeft in het vonnis van 5 december 2018: “Voor het deugdelijk kunnen beoordelen van de inschrijvingen in deze aanbesteding is, anders dan klager lijkt te veronderstellen, niet vereist dat de commissieleden zelf in de jeugdzorg werkzaam zijn (geweest)”. De Recht oordeelt dan ook: “Niet is gesteld of gebleken dat de betrokken personen deze functies niet naar behoren hebben vervuld of dat er aanleiding bestaat om aan te nemen dat zij in het kader van deze aanbesteding niet als deskundig kunnen worden aangemerkt.”

Ook is in de inkoopdocumenten reeds aangekondigd op welke wijze de beoordelingscommissie was samengesteld. Beide inschrijvers hebben voorafgaand aan hun inschrijving expliciet verklaard in te stemmen met de inhoud van de inkoopdocumenten.

4. Bent u het met ons eens dat bij een zorgvuldige aanbestedingsprocedure niet alleen het voornamelijk hebben van expertise op het gebied van inkoop- en beleidsniveau van belang is, maar dat specifieke vakinhoudelijke kennis eveneens onontbeerlijk is? Zo ja, hoe kan het dan toch dat er geen leden met inhoudelijke kennis van de JeugdzorgPlus deel uitmaakten van de beoordelingscommissie?

Wij verwijzen naar het antwoord op de vorige vraag. Het was vooraf bekend wat de hoedanigheid was van de leden van de beoordelingscommissie en beide inschrijvers hebben hier vooraf mee ingestemd. Overigens betwisten wij dat de leden van de beoordelingscommissie geen inhoudelijke kennis hadden.

De beoordeling van de inschrijving gaat altijd op basis van de aangeleverde documenten en wordt getoetst aan de vooraf opgegeven criteria. Degene die het beste een omschrijving geeft krijgt de hoogste score. Er is geen sprake van een vergelijking op basis van inhoud, maar op basis van hoe de inhoud wordt beschreven. Alleen op deze wijze kunnen aanbieders namelijk gelijkwaardig beoordeeld worden.

5. Bent u het met ons eens dat wij onmogelijk onze wettelijke controlerende taak kunnen uitvoeren wanneer wij geen toegang krijgen tot de namen van de commissieleden?

Nee, dat zijn wij niet met u eens. Het is een reguliere werkwijze om namen van ambtenaren buiten documenten te houden die namens het college worden verstrekt. Wij zijn van mening dat het vrijgeven van de individuele gegevens van uitvoerende medewerkers géén toegevoegde waarde heeft voor de uitvoering van uw controlerende taak. Het níet vrijgeven van die gegevens staat het uitvoeren van die controlerende taak naar onze mening evenmin in de weg.

6. Bent u zich ervan bewust dat de uitspraak enkel gebaseerd is geweest op de gevolgde procedure en op geen enkele wijze gebaseerd was op onderzoek naar eventuele belangenverstrengeling? Zo ja, waarom belet u ons dan om verder onderzoek te doen?

Zoals u zelf al schrijft bij de inleiding van deze vraag: de rechter heeft geoordeeld dat er geen aanwijzingen zijn dat de commissieleden vooringenomen of partijdig zijn geweest. Kortom: belangenverstrengeling is wat ons betreft niet aan de orde.

7. Bent u op de hoogte van het feit dat advocaat mr. J.T. fel gekant was tegen het prijsgeven van deze namen tijdens het kort geding? En is het bij u bekend dat dit doelbewust uit het vonnis is weggelaten?

Ja, daar zijn wij van op de hoogte. De namen van de leden van de commissie zijn bij voorbaat door de rechtbank geschrapt uit de processtukken op verzoek van mr J.T., namens de gemeenten. Ter zitting is door de rechter bevestigd dat de partijen geen belang hadden bij bekendmaking van de namen van de leden van de commissie. En daar zijn wij het ook mee eens.

8. Kunt u onderbouwen dat het bedrag van 12 miljoen euro op de balans van Stichting Horizon niet van de 18 gemeenten afkomstig is?

Bij de beantwoording bij uw vragen d.d. 17 oktober hebben wij aangegeven geen bedrag van 12 miljoen te kunnen relateren aan de aanbesteding.

We delen uw constatering dat er een bedrag van 12 miljoen in de balans is opgenomen. Dit bedrag betreft dienstverlening in 2018 en gaat dus niet over dienstverlening aan cliënten uit onze regio. Wij hadden in 2018 nog geen overeenkomst met Horizon.

Overigens kunnen wij ons voorstellen dat gebruik van de term ‘voorschotbijdrage’ verwarring geeft. Het gaat hierbij om dienstverlening aan anderen dan de regio Alkmaar vóór 2019 die al heeft plaatsgevonden en eerder wordt betaald dan de reguliere facturatietermijn.

9. Bent u het met ons eens dat het slechts noemen van een dagtarief kan wijzen op gegoochel met cijfers?

Nee, dat zijn wij niet met u eens. Wij verwijzen voor een toelichting naar ons antwoord op vraag 10 van uw vragen d.d. 17 oktober jl.

10. Op 3 juli 2019 was de officiële opening van de locatie Antonius in Bakkum. Vanaf dat moment lopen alle aanmeldingen via Horizon. Nu er volgens u geen sprake is van een verbod om jongeren over te plaatsten naar het Transferium, zouden we graag specifiek van u willen weten in welk tijdsbestek jongeren waar geplaatst zijn.

a. Hoeveel jongeren zijn er na 3 juli 2019 nog bij Parlan/Transferium geplaatst?

Geen enkele jongere is na 3 juli 2019 bij Transferium JeugdzorgPlus geplaatst.

b. Hoeveel jongeren zijn er na 3 juli 2019 in Harreveld geplaatst?

Wij hebben van Horizon een overzicht ontvangen van de plaatsingen tot en met het derde kwartaal 2019, te weten 30 september. Deze cijfers wijken iets af van de eerdere prognoses maar hebben geen invloed op de procentuele verdeling van plaatsing in Antonius versus andere locaties. In de genoemde periode zijn er twee jongeren in Harreveld geplaatst. Beiden niet afkomstig uit de gemeente Alkmaar. Bij één jongere bleek de problematiek zwaarder dan aanvankelijk beoordeeld en is deze jongere vanuit Antonius doorgestroomd naar Harreveld. De andere jongere had problematiek passend bij het zware landelijke aanbod en is rechtstreeks in Harreveld geplaatst. Deze jongere is niet eerst in Antonius geplaatst. In januari 2020 ontvangen wij het overzicht inclusief het vierde kwartaal, tot en met 31 december 2019.

c. Volgens onze informatie zijn er na 30 september wel degelijk twee jongeren vanuit Antonius in Bakkum overgeplaatst naar Harreveld, ondanks dat Horizon dit breeduit heeft ontkend in de media. Klopt het dat er zeker twee jongeren zijn overgeplaatst vanuit Antonius in Bakkum naar Harreveld na 30 september?

Zoals gezegd bij vraag 10b hebben wij van Horizon een overzicht ontvangen tot en met 30 september. Wij hebben nog geen zicht op eventuele plaatsingen naar Harreveld na 30 september. Dit overzicht ontvangen wij in januari 2020.

Bij de beantwoording van uw vragen d.d. 17 oktober (specifiek vraag 13) hebben wij u hierover aantallen genoemd. In de definitieve rapportage bleek het aantal incorrect (zoals hierboven bij 10b is aangegeven). We achten het niet verstandig risico op herhaling te lopen.

11. Klopt het dat deze twee jongeren vanuit Antonius in Bakkum naar Harreveld zijn overgeplaatst, zonder opgaaf van reden en zonder tussenkomst van een kinderrechter en dat er tevens ook geen kinder- en jeugdpsychiater vooraf is geconsulteerd, terwijl dat wel noodzakelijk was?

Zie vraag 10c. Wij hebben nog geen informatie over eventuele plaatsingen naar Harreveld na 30 september. Wel kunnen we algemeen hier iets over zeggen. Als de problematiek veel ernstiger is dan aanvankelijk is beoordeeld, dan is overplaatsen zonder tussenkomst van een GZ-psycholoog of kinderrechter gebruikelijk in Nederland. Dit valt onder de verantwoordelijkheid van de hulpverlenende organisatie. Een overplaatsing gebeurt altijd in afstemming met de gecertificeerde instelling die wettelijk verantwoordelijk is. Alleen als de overplaatsing niet past binnen de termijn van de gesloten machtiging, dan is een oordeel van kinderrechter nodig.

12. Als dit klopt dan zou het totaal aan buiten de regio geplaatste jongeren op 7 komen.

a. Klopt dit aantal?

Nee, dit is op basis van de cijfers die wij van Horizon kregen niet juist. Drie jongeren zijn vóór 4 februari 2019 in Harreveld geplaatst, dus voor de ingangsdatum van het contract met Horizon. Twee jongeren daarna in de periode 4 februari - 30 september 2019. Het totaal aantal jongeren uit NHN-gemeenten komt hiermee op vijf voor de periode vanaf 2018 tot en met 30 september 2019.

b. Is het de normale gang van zaken in Antonius dat jongeren met ernstige psychiatrische problematiek steevast naar Harreveld overgeplaatst worden zonder dat er vooraf een kinder- en jeugdpsychiater geconsulteerd wordt en zonder dat er überhaupt een kinderrechter in dit besluit betrokken wordt?

Nee, het is niet de standaard werkwijze om jongeren met ernstige problemen naar Harreveld te plaatsen. Ook zij worden wanneer mogelijk in Antonius opgevangen.

13. Onder het oude contract met Parlan/Transferium werd slechts 2-3% van de jongeren buiten de regio geplaatst. Nu is dat al 10% tot 30 september en 13% tot nu toe. Hoe verklaart u dit grote verschil?

Suggestie voor andere start: De door u aangegeven percentages van 10% en 13% herkennen wij niet. Twee jongeren zijn gedurende het contract met Horizon – tot en met september 2019 – in Harreveld geplaatst. Dit komt neer op 5%. Gezien het kleine aantal jongeren dat dit betreft en de korte periode waarover gerapporteerd wordt zullen percentages overigens snel en heftig kunnen schommelen. Wij hanteren in dit kader daarom liever de exacte aantallen.

14. Bent u bekend met de gruwelijke verhalen die over Harreveld de ronde doen, zoals machtsvertoon, stelselmatig seksueel geweld en onderdrukking?

Nee, die verhalen kennen wij niet. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd inspecteert de JeugdzorgPlus-aanbieders. Bij dergelijke signalen zullen zij inspecteren en handhavend optreden. U kunt de inspectierapporten nalezen via https://www.igj.nl/zorgsectoren/jeugd/documenten

15. Volgens onze informatie worden overplaatsingen naar Harreveld regelmatig als machtsmiddel ingezet door sommige personeelsleden van Horizon.

a. Bent u het met ons eens dat, zelfs als de gruwelijke verhalen over Harreveld niet op waarheid zouden berusten, het een zeer oneigenlijk machtsmiddel is om jongeren met deze overplaatsing onder druk te zetten wanneer ze zich niet gedragen?

Wij delen uw mening, echter deze informatie is bij ons niet bekend.

b. Bent u het met ons eens dat dit een brevet van onvermogen is om met deze specifieke casuïstiek om te gaan?

Zie beantwoording vraag 15a.

c. Bent u het met ons eens dat er hierdoor een precedent geschapen wordt om jongeren te beteugelen en dat dit ontoelaatbaar is?

Zie beantwoording vraag 15a.

16. Is het u bekend dat er vrijwel wekelijks jongeren weglopen van Antonius doordat er bijvoorbeeld een raam wordt ingeslagen?

Het is ons bekend dat jongeren soms weglopen. Het is ons niet bekend dat dit vrijwel wekelijks zou gebeuren. Ook de rapportages van de inspectie maken hier geen melding van.

17. Niet alle jongeren schijnen terug te keren nadat ze weggelopen zijn. Kunt u ons informeren hoeveel jongeren er tot nog toe weggelopen zijn en hoeveel daarvan er niet meer teruggekeerd en zelfs spoorloos verdwenen zijn?

Het klopt dat niet alle weggelopen jongeren uit JeugzorgPlus instellingen uit eigen beweging terugkeren. Dat is een landelijk beeld, was ook bij Transferium het geval en mogelijk nu ook bij Antonius. Over aantallen wordt niet aan gemeenten gerapporteerd.

In de werkafspraken tussen Antonius, gemeenten en politie wordt onderscheid gemaakt tussen jongeren die (tijdelijk) weglopen (ongeoorloofde afwezigheid) en jongeren die uit beeld verdwijnen.

Bij ongeoorloofde afwezigheid blijft de instelling verantwoordelijk voor monitoring van de casus en het terugvinden van de cliënt. Begeleiding van deze groep jongeren ligt bij de gecertificeerde instellingen. Jongeren die niet terugkeren worden bij politie gemeld en daarbij wordt gehandeld als ‘vermissing’. Als veiligheid hierbij in het geding is wordt de Burgemeester cq OOV betrokken. Omdat gemeenten hier een beperkte rol in hebben is er ook geen recht om over deze privacy gevoelige info te beschikken en hebben wij geen aantallen.

18. Volgens onze informatie is het personeel op de locatie Bakkum lang niet altijd deskundig, wisselt hetpersoneelsbestand voortdurend en is er zelfs onderbezetting. Bent u hiervan op de hoogte?

De inspectie jeugd heeft Horizon in juli 2019 geïnspecteerd. Zij hebben niet gerapporteerd over een mogelijk wisselend personeelsbestand en mogelijke onderbezetting. Er is vastgesteld dat op de locatie wordt gewerkt met professionals die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Wel gaf de inspectie aan dat de pedagogische medewerkers A een passende hboopleiding hadden, maar nog niet SKJ-geregistreerd waren. Hier heeft Horizon inmiddels actie op ondernomen.

19. Bent u het met onze conclusie eens dat het gebouw in Bakkum eigenlijk helemaal niet geschikt is voor deze vorm van jeugdzorg?

Dat zijn wij niet met u eens. Wij vinden het gebouw passend bij de vorm van JeugdzorgPlus zoals Horizon deze aanbiedt.

20. Bent u op de hoogte van het feit dat Horizon recent een bod heeft gedaan op het gebouw van Transferium? Waarom zou Horizon überhaupt dit gebouw in handen willen hebben, terwijl ze een totaal andere wijze van behandelen voorstaan?

Wij hebben dit nagevraagd bij Horizon en zij bevestigen ons dat dit een onjuiste aanname is. Tevens bevestigt Woonwaard – de eigenaar van het pand Transferium – dit in het Noordhollands Dagblad op maandag 2 december 2019.

21. Wat vindt u ervan dat de bestuursvoorzitter van Horizon kennelijk eerder dan wij zelf op de hoogte was van het feit dat onze vragen al beantwoord waren?

Om een aantal van uw vragen te kunnen beantwoorden was het noodzakelijk informatie bij Horizon op te vragen. Wij wijzen bijvoorbeeld op uw vraag 20. Met Horizon is niet gedeeld wat de uiteindelijke beantwoording zou zijn. Wij hebben 29 oktober de beantwoording van uw vragen vastgesteld en deze op 30 oktober om ca 10:00 aan u verstrekt.

22. Als gemeenteraadslid heb je naast een kaderstellende ook een controlerende rol. Die voeren wij naar eer en geweten uit, en als wij daarvoor bepaalde vragen willen stellen, dan doen we dat. Dat een bestuurder van een organisatie uit de private sector het nodig vindt om zich te bemoeien met het werk van een wettig gekozen volksvertegenwoordiger en daar invloed op probeert uit te oefenen omdat de vragen hem niet aan staan, geeft geen pas in een democratisch bestel. Wij zijn niet van plan om ons hierdoor te laten intimideren, maar bent u het ook niet met ons eens dat de bestuurder van Horizon hier een grens over gaat?

Wij laten ons niet uit over eventuele uitspraken van aanbieders aan uw adres.

23. Alles in overweging nemend vindt u ook niet dat er in het belang van de jongeren maar beter zo spoedig mogelijk een einde gemaakt kan worden aan de samenwerking met Horizon en het contract beëindigd moet worden?

Nee. Zie bovenstaande antwoorden.