Schrif­te­lijke vragen over Evaluatie Jeugd­zorgPlus-instelling Horizon

Indiendatum: jun. 2020
Antwoorddatum: 1 sep. 2020

Onlangs hebben wij de evaluatie over de JeugdzorgPlus-instelling van Horizon van u mogen ontvangen. Naar aanleiding van deze evaluatie hebben wij een aantal vragen voor u opgesteld.

In de evaluatie wordt gesteld dat de verblijfsduur bij Horizon aanzienlijk korter is, namelijk 3,6 maanden in 2019 tegenover acht tot negen maanden in 2018. Hoewel wij begrijpen dat u hiermee specifiek verwijst naar de gesloten verblijfsduur, vragen wij ons toch af of deze vergelijking gerechtvaardigd is. Het gaat hier immers enkel om fase 1 behandeling en er is nog geen enkele uitkomst over het succes van de volledige behandelvorm.

1) Bent u het met ons eens dat deze vergelijking nogal voorbarig is omdat dit enkel gaat om fase 1 en er nog geen uitkomsten zijn over de totale behandelduur?

Beantwoording: Nee, deze conclusie delen wij niet.

2) Denkt u dat het juist is om in deze prille fase al conclusies te trekken over het verkorten van de verblijfsduur?

Beantwoording: Ja.

Volgens het evaluatierapport is de doelstelling om van de JeugdzorgPlus een time out voorziening en een integraal deel van de behandeling te maken nog niet gelukt.

3) Hoelang denkt Horizon nodig te hebben om deze doelstelling wel te bewerkstelligen?

Beantwoording: Dit is een gezamenlijke doelstelling voor de gehele jeugdhulp-keten. Horizon is daarbij niet de sturende partij; dat zijn de gemeenten via ontwikkeling van visie/beleid en door inkoop.

In het afgelopen jaar heeft Horizon enkel fase 1 kunnen realiseren omdat de provincie Noord-Holland geen machtiging voor de gesloten jeugdzorg af wilde geven voor fase 2 behandeling. Hierdoor is er dus geen enkele vorm van vervolgbehandeling geweest. Dat lijkt ons een schending van de beloftes die door Horizon gedaan zijn.

4) Hoe kan het dat vooraf niet bekend was dat er geen machtiging wordt afgegeven en waarom is hier vooraf geen uitgebreid onderzoek naar gedaan?

Beantwoording: Horizon heeft zich ingeschreven op basis van de ervaringen die zij hebben opgedaan in de regio Zuid-Holland. De verwachting dat de rechtbank in onze regio een zelfde werkwijze zou gaan hanteren blijkt onterecht.

5) Waarom is er men er klaarblijkelijk vanzelfsprekend van uitgegaan dat de provincie Noord-Holland dezelfde protocollen hanteert als de provincie Zuid-Holland waar wel een machtiging is uitgegeven?

Beantwoording: Een provincie geeft geen machtigingen af.

6) Bent u het met ons eens dat het niet kunnen leveren van fase 2 behandeling impliciet betekent dat Horizon zijn gedane beloftes niet nakomt?

Beantwoording: Nee, Horizon heeft voldoende inspanning laten zien waaruit blijkt dat de intentie er was om de inschrijving volledig te realiseren.

Voor fase 2 wordt er nu een nieuw model ontwikkeld door Horizon en gemeenten.

7) Zijn er financiële consequenties van dit nieuwe model? Zo ja, welke zijn dat precies?

Beantwoording: Nee, de afspraken die zijn gemaakt bij aanvang van deze aanbesteding blijven geldig.

Wij hebben vernomen dat er door het niet afgeven van een rechterlijke machtiging voor fase 2 ook feitelijk nog niets concreet gerealiseerd is voor deze behandeling. Volgens de evaluatie zijn de ‘behandelingen/producten’ op drie studio’s na nog niet gerealiseerd.

8) Hoe denkt Horizon in zo’n korte tijd een nieuwe financiële constructie te bedenken voor fase 2 en eveneens de visie en praktijk te kunnen vormgeven?

Beantwoording: De producten uit fase 2 kunnen via een beschikking (vrijwillig te indiceren zorg) ingezet worden. Dit valt binnen de kaders zoals wij JZ+ bij hen hebben ingekocht. Horizon heeft, behoudens onderwijszorgtrajecten, ervaring met de producten. Het vormgeven van visie en praktijk is niet aan de orde.

Uit de evaluatie blijkt dat jongeren soms langer noodgedwongen moeten verblijven omdat er geen vervolgvoorziening voorhanden is.

9) Kunt u ons zeggen om hoeveel jongeren het precies gaat?

Beantwoording: Nee. Hierover heeft Horizon geen registraties bijgehouden. We hebben afgesproken dat dit voortaan wél gaat gebeuren.

Naast geen kamertrainingsplekken en zelfstandige voorzieningen zouden wij graag willen weten of jongeren ook moeten wachten op andere vormen van vervolgbehandeling of vervolgplekken.

10) Mochten jongeren inderdaad ook op andere vormen van vervolgbehandeling en vervolgplekken moeten wachten, kunt u dan voor ons specificeren om welke vorm van vervolgbehandelingen en plekken het precies gaat?

Beantwoording: Dit betreft voornamelijk doorstroom naar een kamer trainingscentrum of zelfstandig wonen.

11) Van de opgenomen jongeren is 60% uitgestroomd naar een vervolgvoorziening. Welke voorzieningen zijn dat geweest? Graag een specifiek overzicht.

Beantwoording: Hiervan worden geen registraties bijgehouden. De geregistreerde uitstroom is in de evaluatie als volgt opgenomen:

12) De gegevens van acht jongeren blijken niet bekend te zijn. Wat is de reden hiervan?

Beantwoording: Aanmelding voor deze jongeren ging via een andere instantie. Horizon beschikte daardoor niet over de voor deze onderzoeksvraag benodigde informatie.

13) Bent u het met ons eens dat de uitkomst door het ontbreken van deze gegevens hoogstwaarschijnlijk vertekend kan zijn?

Beantwoording: Nee, dat zijn we niet met u eens.

Ondanks dat het recidivepercentage nog niet gemeten kan worden na behandeling door Horizon is de evaluatie vrijwel positief.

14) Bent u het met ons eens dat zolang het recidivepercentage nog niet bekend is, dat een positief eindresultaat, ook al is dit dan via een tussentijdse evaluatie, nogal voorbarig is?

Beantwoording: Zie het antwoord bij vraag 13

Volgens de evaluatie blijkt dat samenwerking met de verschillende ketenpartners aanvankelijk moeizaam tot stand kwam maar dat deze samenwerking nu steeds beter verloopt en dat de partijen elkaar inmiddels weten te vinden. Dit vinden wij een nogal summiere beschrijving.

15) Kunt u ons gedetailleerd informeren over de huidige knelpunten die er momenteel nog zijn?

Beantwoording: Wij ervaren geen knelpunten in de ketensamenwerking.

16) Zijn er ketenpartners waarmee de samenwerking nog steeds moeizaam verloopt en wat is de reden hiervan?

Beantwoording: Zie vraag 15.

Fase 2 bestaat vooralsnog alleen op papier en bestaat voornamelijk uit drie interventies, namelijk gezinsbehandeling, School2Care, en een therapeutisch pleeggezin. Pas na deze drie interventies komen er eventueel andere lokale aanbieders aan bod.

17) Klopt het dat er in fase 2 nagenoeg geen therapeutische behandeling plaatsvindt in de zin van individuele psychotherapie, psychomotorische therapie of behandeling door een orthopedagoog?

Beantwoording: Nee, dat klopt niet. Zowel in fase 1 als in fase 2 vindt behandeling plaats als dit nodig blijkt te zijn uit het zorgplan voor de jeugdige. Per jeugdige wordt dit op maat beoordeeld.

18) In de evaluatie wordt gerefereerd naar een driemilieuvoorziening, welke is dat?

Beantwoording: Hiermee wordt BOOST bedoeld, de 3-milieuvoorziening van Parlan in Transferium.

In de evaluatie wordt beweerd dat de jongeren niet meer gedwongen gesepareerd worden maar zich tegenwoordig vrijwillig kunnen terugtrekken in een soort gemeubileerde kamer. Volgens onze informatie is dit echter onjuist en worden jongeren nog wel degelijk ingesloten, zowel in hun eigen kamer als in de zogeheten ‘gemeubileerde kamer’. Ook ervaren (sommige) jongeren de ‘gemeubileerde kamer’ nog steeds als een strafmaatregel.

19) Hoe verklaart u deze tegenstrijdige informatie over het separeren en hoe jongeren dit zelf ervaren?

Beantwoording: Wij beschikken niet over informatie waaruit blijkt dat Horizon kinderen separeert.

20) Worden jongeren nu wel of niet gedwongen ingesloten in dit soort gemeubileerde kamers?

Beantwoording: De wet biedt Horizon mogelijkheden om kinderen tijdelijk op te vangen in verpoosruimte waar de jongeren samen met de begeleider gebruik van kunnen maken. Deze ruimte wordt niet ingezet om te separeren, maar juist om dit te voorkomen.

21) Zijn er momenten dat jongeren ingesloten worden in hun eigen kamer?

Beantwoording: Kinderen worden niet ingesloten maar soms naar hun kamer gestuurd. Vooral in de beginfase van plaatsing kan het voorkomen dat het nodig is om deze maatregel toe te passen omdat dit op dat moment veiliger is voor de jongere.

Volgens de evaluatie zijn jongeren in totaal maar liefst 41 keer weggelopen van Horizon en is dit een gevolg van de open locatie. Hoewel wij tot op zekere hoogte kunnen meegaan dat dit hoort bij het zelfstandig keuzes laten maken, vinden wij dit toch een zorgelijke constatering. Want wat gebeurt er gedurende hun afwezigheid met deze kwetsbare en veelal beïnvloedbare jongeren?

22) Is bekend wat de gevolgen en ervaringen zijn geweest voor deze jongeren tijdens hun ongeoorloofde afwezigheid?

Beantwoording: In verband met de privacy worden deze gegevens door de jeugdhulpaanbieder alleen gedeeld met direct betrokkenen zoals GI en ouders, niet met gemeenten.

Uit de evaluatie blijkt dat 95% van de jongeren weer terugkeert bij Antonius. Dat betekent dat een aantal jongeren dus nooit meer terugkeert.

23) Is het bekend waar deze jongeren uiteindelijk terechtkomen?

Beantwoording: Als een jeugdige zorg ontvangt in Alkmaar dan is deze bij ons bekend.

24) Door wie wordt er actief geprobeerd om deze jongeren te traceren, doet Horizon zelf ook moeite om deze jongeren te achterhalen of is dit voorbehouden aan de politie?

Beantwoording: Afwezigheid wordt gemeld bij politie, ouders en gezinsvoogd. Over verdere afhandeling zijn werkafspraken gemaakt met de politie. De inspectie ziet toe op kwaliteit van jeugdhulp. Wij hebben van de inspectie geen signaal ontvangen dat Horizon hierin onvoldoende verantwoordelijkheid neemt.

25) Volgens onze informatie worden de niet terugkerende jongeren lang niet altijd aangemeld bij de politie. Is dit bekend bij het college? Zo nee, wat denkt het college hiertegen te ondernemen?

Beantwoording: Zie het antwoord bij vraag 24

26) Wie controleert of deze jongeren door Horizon daadwerkelijk bij de politie worden aangemeld?

Beantwoording: Er liggen hier afspraken tussen politie en Horizon aan ten grondslag. Wij hebben van de politie vernomen dat deze afspraken goed werken.

Door het niet afgeven van een rechterlijke machtiging voor fase 2 wordt er nu gepoogd om een voorlopige machtiging te krijgen. Mocht dit inderdaad lukken dan houdt Horizon ook na fase 1 dus nog steeds de regie over de jongeren. Dit betekent dat jongeren ook al zijn ze thuis en worden ze ambulant verder behandeld, nog steeds onder curatele blijven staan bij Horizon. De Partij voor de Dieren maakt zich hier ernstige zorgen over omdat er geen duidelijke afgebakende grens is na het ontslag van fase 1 behandeling. Het is dus geen echt ontslag.

27) Bent u het met ons eens dat het een gevaarlijke ontwikkeling is dat jongeren terwijl ze thuis of elders verblijven nog steeds niet echt vrij zijn en Horizon de regie over hen blijft uitvoeren?

Beantwoording: Nee, dit vinden wij niet omdat het hierbij gaat om regie op het inhoudelijke zorgtraject. Jongeren zijn vrij in de zin dat er geen gesloten machtiging is, de vervolgbehandeling in fase 2 is vrijwillig.

28) Bent u het met ons eens dat een voorlopige machtiging voor fase 2 kan leiden tot woede en onbegrip onder jongeren omdat dit ervaren kan worden als een verlenging van een gesloten machtiging?

Beantwoording: Wij delen uw aanname niet. Er is geen sprake van gesloten verblijf.

De vergelijking met de nieuwe Wet Zorg en Dwang in dezen lijkt ons niet kloppend omdat het hier gaat om volwassenen. Of deze wet juist is daar zijn bovendien de meningen over verdeeld onder deskundigen. Wanneer er deskundigen zijn die dit bij volwassenen al grensoverschrijdend en zelfs onethisch vinden, vragen wij ons serieus af hoe Horizon dit durft in te voeren bij kwetsbare jongeren die nog in ontwikkeling zijn.

29) Is het college op de hoogte van de verschillende visies van deskundigen op de wet Zorg en Dwang?

Beantwoording: Ja, hiervan zijn wij op de hoogte

Horizon is volgens de evaluatie voornemens om in de zomer van 2020 te starten met gezinsopnames. Gezinnen worden dan intern behandeld en verblijven in een woning van Horizon. Gezinsopnames zijn echter niet zo makkelijk als dat er geschetst wordt. Het is onder deskundigen algemeen bekend dat veel gezinnen dit niet willen, ook al hebben deze gezinnen dit hard nodig volgens deze deskundigen. Deze doelstelling lijkt ons dan ook nogal speculatief en gebaseerd op aannames.

30) In hoeverre is het college op de hoogte van het feit dat pogingen om een heel gezin op te nemen vaak stranden omdat ouders dit om uiteenlopende redenen niet willen?

Beantwoording: Wij zijn ons ervan bewust dat het een middel is dat alleen met de medewerking van alle gezinsleden ingezet kan worden. Horizon heeft hier ervaring mee.

31) Is het college het met ons eens dat wanneer er alleen gezinnen opgenomen worden die voor deze vorm van behandeling openstaan dat er dan maar een klein percentage daadwerkelijk zal worden behandeld?

Beantwoording: Wij delen het standpunt dat niet voor elke situatie een gezinsbehandeling de oplossing zal zijn. Dit betekent echter niet, zoals u stelt dat er geen gezinsbehandeling plaatsvindt als gezinsopname niet mogelijk is.

32) Hoe kan het dat Horizon op zijn eigen website beweert dat deze gezinsbehandelingen al in Antonius plaatsvinden terwijl wij daar nog geen enkele kennis van hebben genomen? Betekent dit inderdaad dat deze gezinsopnames inmiddels al gerealiseerd zijn of loopt Horizon op de zaken vooruit en wil men goede sier maken?

Beantwoording: Horizon heeft op de locatie Antonius een appartement voor ouders om dichtbij hun kind te staan. Hier wordt al gebruik van gemaakt en de resultaten zijn positief. De gezinsbehandeling hoeft ook niet per se op een locatie gegeven te worden. Er wordt nu bijvoorbeeld gezinsbehandeling gegeven aan een gezin dat thuis de behandeling krijgt.

33) Hoe denkt Horizon deze gezinsopnames op korte termijn te kunnen bewerkstelligen?

Beantwoording: Zie het antwoord bij vraag 32. Daarnaast is Horizon bezig met het inrichten van een locatie voor gezinsbehandeling in Hoorn. Gezinsbehandeling wordt bij voorkeur in de eigen omgeving gegeven.

34) Gezinsopnames zouden straks plaats moeten vinden in de eigen woningen van Horizon. Zijn deze woningen al gerealiseerd of moeten deze nog worden gecreëerd?

Beantwoording: Zie vraag 32 en 33.

35) Wanneer deze woningen nog gerealiseerd moeten worden hoe worden deze dan straks bekostigd?

Beantwoording: Financiering gebeurt op basis van de reeds gemaakt financiële afspraken voor fase 2. Dat is een etmaalprijs.

36) Uit de evaluatie blijkt dat er 5 jongeren zijn doorgeplaatst naar andere locaties van Horizon. Welke locaties zijn dat precies?

Beantwoording: Drie jongeren naar Harreveld, één naar Zikos en één naar Bergse Bos.

37) Hoeveel van deze jongeren zijn er in totaal overgeplaatst naar Harreveld, locatie ’t Anker?

Beantwoording: Zie antwoord 36.

38) Vier jongeren hebben fase 1 voortijdig beëindigd. Daarnaast zijn er van zeven jongeren geen data hierover bekend. Wat is de reden van het ontbreken van deze data?

Beantwoording: Deze data zijn niet genoteerd en niet te achterhalen.

39) Wat is de specifieke reden van de vier jongeren geweest om fase 1 voortijdig te beëindigen?

Beantwoording: Zie vraag 38.

40) Bent u het met ons eens dat wanneer de ontbrekende data wel bekend zouden zijn geweest van deze zeven jongeren dat het aantal gestopte jongeren wellicht aanzienlijk meer zou kunnen zijn dan nu wordt geschetst?

Beantwoording: Wij speculeren niet over mogelijke inhoud en consequenties van ontbrekende gegevens.

41) Het tarief van € 423 per etmaal is volgens de evaluatie exclusief een vervolgtraject. Hoeveel jongeren schat Horizon in hebben zo’n vervolgtraject daadwerkelijk nodig?

Beantwoording: Alle jongeren hebben fase 2 van Horizon nodig als vervolgbehandeling waarbij de middelen en maatregelen van de geslotenheid niet meer noodzakelijk zijn.

42) Heeft Horizon een voorschotbedrag ontvangen? Zo ja, wordt een deel van dit bedrag teruggevorderd door de gemeenten vanwege het niet kunnen leveren van de beloofde zorg door Horizon, namelijk fase 2?

Beantwoording: Nee, Horizon heeft geen voorschotbedrag ontvangen van de gemeenten in Noord Holland Noord.

Volgens wethouder Konijn hebben de achttien gemeenten de intentie om het contract met Horizon te verlengen en zijn de gesprekken hierover gaande. Dit terwijl Horizon niet in staat blijkt te zijn geweest om fase 2 te realiseren. Van de toegezegde zorg is dus niets terechtkomen.

43) Hoe kan het dat achttien gemeenten de voorkeur hebben om het contract van Horizon te verlengen terwijl Horizon niet geleverd heeft wat het beloofd heeft maar grotendeels zijn beloftes niet nagekomen is en vooralsnog enkel wanprestaties geleverd heeft?

Beantwoording: Deze conclusie delen wij niet. De regio’s zijn tevreden over de invulling van fase 1. Horizon laat zien dat hun zorg aan jongeren in geslotenheid beter bij onze beleidsdoelstellingen past dan het aanbod van andere aanbieders.
Tevens verwijzen wij naar vraag 6

Wanneer deze contractverlenging aan de raad wordt voorgelegd in of zelfs na september 2020 is er weinig tijd meer over om nog een ander traject en aanbesteding op te starten. Het argument van het college zou dan kunnen zijn dat jongeren bij weigering geen behandeling meer zullen krijgen.

44) Bent u het met ons eens dat door dit veel te krappe tijdspad de kans groot is dat dit argument gebruikt zal gaan worden? En bent u het met ons een dat wanneer dat inderdaad ingezet zal worden dat dit een oneigenlijk drukmiddel is?

Beantwoording: De contractverlenging is een collegebevoegdheid. Op basis van de grondige evaluatie over 1 jaar JeugdzorgPlus bij Horizon zijn de 18 colleges tevreden over de geboden jeugdhulp. De colleges zijn daarom voornemens het contract te verlengen.