Schrif­te­lijke vragen over houtstook en lucht­kwa­liteit

Indiendatum: 7 dec. 2021
Antwoorddatum: 11 jan. 2022

Beste leden van de raad,

De fractie Partij voor de Dieren heeft ons op 7 december 2021 raadsvragen vragen gesteld over houtrookklachten. In deze brief leest u onze reactie, overeenkomstig art. 42 Reglement van Orde voor vergaderingen van de raad.

Vraag 1:
Heeft u kennisgenomen van de laatste cijfers in de emissieregistratie van het RIVM?

Antwoord
Wij hebben ervan kennis genomen dat de cijfers van het RIVM aantonen dat houtstook, naast verkeer, industrie en landbouw, een voorname bron van luchtvervuiling is.

Vraag 2:
Is het bekend hoeveel woningen in Alkmaar worden verwarmd met hout(producten)? Zo ja, hoeveel zijn dat? Is het aantal in de afgelopen vijf jaar toe- of afgenomen? En zo ja, is er daarbij een onderscheid te maken tussen hoofdverwarming en bij- of sfeerverwarming? Zo nee, bent u (indien mogelijk) bereid deze cijfers te achterhalen?

Antwoord
Deze informatie is bij ons niet bekend. Verwarming met houtproducten wordt door bewoners niet gemeld en daarom ook niet geregistreerd, omdat hiervoor geen vergunning of melding nodig is.

Vraag 3:
Klachten
a. Wordt het aantal klachten van inwoners over houtrook bijgehouden? Zo ja, hoeveel zijn dat er in de afgelopen vijf jaar? Welke zaken vallen op in de cijfers? Zo nee, bent u (indien mogelijk) bereid deze cijfers te achterhalen?
b. Wordt er naar aanleiding van klachten onderzoek verricht? Zo ja, in hoeveel gevallen? En hoe ziet dit onderzoek eruit? Zo nee, waarom niet?
c. Ontvangt de gemeente wel eens handhavingsverzoeken met betrekking tot (overlast van) houtstook? Zo ja, hoeveel zijn dat er in de afgelopen vijf jaar? En zo ja, wordt in alle gevallen de wettelijke procedure doorlopen die volgt uit een handhavingsverzoek? En hoe vaak leidt deze procedure tot daadwerkelijke handhaving?
d. Bent u tevreden over de afhandeling van klachten en handhavingsverzoeken? Zo nee, welke verbeteringen gaat u aanbrengen in de afhandelingsprocedures?

Antwoord
In het gemeentelijk registratiesysteem worden sinds twee jaar klachten over houtkachels of rookoverlast vastgelegd. In totaal zijn er vier klachten ingediend en tien verzoeken om handhaving. Naar aanleiding van een klacht wordt een brief verstuurd met uitleg waarom niet kan worden opgetreden. Wij adviseren dan om bij overlastsituaties onderling in gesprek te gaan. Mocht dit niet helpen, dan gaan wij langs bij zowel de klager als de eigenaar van de houtkachel. Wij kunnen dan toetsen of de kachelpijp hoog genoeg is geplaatst en verwijzen naar de website van het RIVM. Zolang landelijk beleid voor installatie en onderhoud van houtkachels en een meetmethode voor overlast uitblijft, kunnen houtstookklachten nauwelijks naar tevredenheid worden opgelost. Het ontbreekt de gemeente om handhavend op te treden omdat overlast door houtstook niet objectief vast te stellen is. Uit de jurisprudentie blijkt steeds dat er sprake moet zijn van objectieve overlast. De mate waarin hinder wordt ervaren verschilt per persoon en is subjectief.

Vraag 4:
Heeft de gemeente ooit in kaart gebracht of en waar er in de Alkmaarse wijken en dorpen sprake is van ervaren, dan wel objectief meetbare houtstook gerelateerde overlast? Zo ja,wanneer heeft dit plaatsgevonden en wat waren de resultaten? Zo nee, waarom niet? En zo nee, bent u bereid dit op een geschikt moment in kaart te (laten) brengen, bijvoorbeeld bij de implementatie van een structureel meetnet luchtkwaliteit? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Deze informatie hebben wij niet. Landelijke regulering van installatie en onderhoud van houtkachels is nodig om houtstookklachten te verminderen. Het in kaart brengen van de overlast brengt hierin geen verandering. Zie ook de beantwoording onder 3.

Vraag 5:
Webpagina
a. Heeft u inzicht in het aantal unieke bezoekers van de gemeentelijke webpagina over houtstook? Zo ja, hoeveel zijn dat in de afgelopen vijf jaar?
Antwoord
De pagina over houtstook bestaat nog geen 5 jaar. In de afgelopen 2 jaar had de pagina 322 bezoeken.

b. Heeft u tevens inzicht in het aantal keer dat er is doorgeklikt naar de links op deze webpagina, te weten: de Stookwijzer, Infomil, Milieu Centraal, Buurtbemiddeling en het Juridisch Loket? Zo ja, hoeveel keer is dat per link gebeurd?
Antwoord
Nee, doorklikken naar externe pagina’s kan niet gemeten worden.

c. Bent u tevreden over deze cijfers? Zo nee, wat gaat u doen om dit te verbeteren?
Antwoord
De pagina is een informatiepagina, beschikbaar voor iedereen die behoefte heeft aan deze informatie en hier dus naar zoekt. De bezoekerscijfers laten niet het aantal klachten zien. Met actuele informatievoorziening op de gemeentelijke website wijzen we bezoekers op de overlast en milieuvervuiling die houtstook kan veroorzaken.

Vraag 6:
Hoe vaak worden via de diverse (sociale) mediakanalen van de gemeente inwoners geattendeerd op de Stookwijzer (stookalarm) en/of inhoudelijk geadviseerd hoe om te gaan met houtstook? Indien dit niet of sporadisch gebeurt, bent u bereid om dit structureel, dan wel frequenter te doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
De gemeente Alkmaar heeft het afgelopen jaar één keer op social media aandacht gegeven aan houtstook. Dit deden wij op verschillende kanalen zoals Facebook en Twitter (maart 2021). In deze berichten is ook verwezen naar de specifieke pagina over houtstook op de gemeentelijke website. Het is mogelijk om hier frequenter over te communiceren.

Vraag 7:
Deelt u de mening dat verbranding van hout(producten) voor de verwarming van woningen niet duurzaam is (gelet op onder andere onttrekking van hout uit ecosystemen, het vrijkomen van CO2, maar ook vervuiling door PM2.5)? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Ja. Het RIVM merkt daarover op dat bij de verbranding van hout in kachels, haarden en vuurkorven een mengsel aan stoffen vrijkomt dat schadelijk is voor de gezondheid. De uitstoot kan sterk verschillen tussen verschillende typen kachels, het gebruikte hout en tussen gebruikers. Bij de verbranding van hout komt ook CO2 vrij. Hoe ernstig dit is, is afhankelijk van waar het hout vandaan komt. Haardhout met het FSC- of PEFC-keurmerk garandeert dat het hout uit een verantwoord beheerd bos komt. De milieuschade door CO2-uitstoot is dan minder.

Vraag 8:
Ziet u mogelijkheden om aanschaf en gebruik van particuliere houtstook te ontmoedigen door, conform het principe van ‘de vervuiler betaalt’, de aanwezigheid van houtkachels en open haarden extra te belasten? Zo ja, hoe gaat u dit regelen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Nee, zonder landelijk beleid voor installatie en onderhoud van houtkachels is dit niet mogelijk.

Vraag 9:
Ziet u mogelijkheden om middels wet- en regelgeving particuliere houtstook te beperken, door bijvoorbeeld een verbod op bepaalde stookmiddelen, een verbod op (nieuwe) houtgestookte installaties in (nieuwe) woningen en/of een algemeen, al dan niet tijdelijk, stookverbod in wijken en dorpen waar overlast aan de orde is? Zo ja, welke en bent u bereid er uitvoering aan te geven? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Wij zien die mogelijkheid in wetgeving, alleen ligt die bevoegdheid bij de rijksoverheid en niet bij de gemeente.

Vraag 10:
Bent u op de hoogte van de twee manieren (campagne voor schonere houtstook en subsidie voor minder uitstoot) waarmee gemeente Utrecht de overlast van houtstook probeert te verminderen? Ziet u mogelijkheden soortgelijke oplossingen in te zetten in Alkmaar? Zo nee, waarom niet?

Antwoord
Hiervan hebben wij kennis genomen. De regeling is niet gebaseerd op landelijke regelgeving en gelet op het aantal klachten is er geen reden een subsidie hiervoor in te zetten. Met het verder verbeteren van de informatievoorziening op de gemeentelijke website willen we inzetten om de overlast en milieuvervuiling die houtstook kan veroorzaken, bij de bewoners onder de aandacht te brengen.