Eer wie eer toekomt

Tot z’n dood verklaarde Prins Bernhard geen nazi te zijn geweest. Hij heeft altijd categorisch ontkend partijcontributie te hebben betaald en zei nimmer in het bezit te zijn geweest van een lidmaatschapskaart. Het tegendeel daarvan is nu naar buiten gebracht door Flip Maarschalkerweerd, de oud-directeur van het Koninklijk Huisarchief. Die vond de NSDAP-lidmaatschapskaart op het paleis Soestdijk in het privéarchief van de prins.

Bernhard-biograaf en historicus Annejet van der Zijl voorzag die vondst van extra context door te stellen dat er genoeg open haarden op Soestdijk zijn. “Ik kan niet anders concluderen dan dat hij toch wel hechtte aan die periode in zijn leven. Hij is ook altijd heel trouw gebleven aan vrienden uit die tijd die overtuigd nazi's waren en heeft altijd de vriendschap onderhouden.”

Niemand kijkt er waarschijnlijk echt van op, maar toch doet de vondst het nodige stof opwaaien. Want al die scholen, straten en lanen die naar Prins Bernhard genoemd zijn, kan dat nog wel? In Doetinchem zijn twee naambordjes van de Prins Bernhardstraat zwart geschilderd. Dat voorbeeld doet ongetwijfeld volgen.

Partij voor de Dieren Alkmaar laat de verfpot dicht en gooit het liever over een andere boeg. We hebben vragen gesteld aan het Alkmaarse college over de Bernhard-kwestie. Alkmaar is een gemeente die historisch onrecht erkent en ook herdenkt. Bijvoorbeeld via het onlangs onthulde namenmonument op het station, de struikelstenen die door de stad heen te vinden zijn en het onderzoek naar het Alkmaars slavernijverleden. Met de vondst van zijn NSDAP-lidmaatschapskaart kunnen we niet om de conclusie heen dat Prins Bernhard een nazi was. En om een voormalig nazi te eren met een naar hem vernoemde laan - niet ver van ons oorlogsmonument aan de Wilhelminalaan en gelegen aan de graven van de gevallen commonwealth soldaten - vinden we een brug te ver. De laan hernoemen is het minste dat de gemeente kan doen. Partij voor de Dieren zou graag een stap verder gaan.

Om die reden hebben we alvast een suggestie gedaan voor een nieuwe straatnaam. We weten dat hiervoor een namencommissie bestaat, maar we zijn ook van mening dat deze locatie een straatnaam verdient die eer doet aan de beladen omgeving. Wat ons betreft is er geen betere optie dan de laan in kwestie te vernoemen naar een verzetsheld die vanwege zijn huidskleur juist lang niet de credenties en verering heeft gekregen waar hij, gezien zijn staat van dienst, recht op had.

Deze zwarte verzetsheld is Anton de Kom, een activist voor erkenning van ons koloniale slavernijverleden, een strijder vóór gelijke rechten én een verzetsheld die door de nazi's in een concentratiekamp is omgebracht. De Kom heeft onlangs, bij monde van toenmalig minister Hoekstra, volledig eerherstel gekregen. Wat ons betreft zou dit een perfecte vervanging van de Prins Bernhardlaan zijn en recht doen aan de beladen omgeving en geschiedenis van beide personen.